شیاف استامینوفن 125 میلی گرم در نوزادان

استفاده از شیاف استامینوفن در نوزادان 2 ماهه بعد از واکسن: چه زمانی و چگونه؟

شیاف استامینوفن 125 میلی گرم یک فرمول مقعدی محبوب برای کاهش تب و تسکین درد در کودکان است. به ویژه زمانی که مصرف خوراکی میسر نیست (مثل استفراغ یا اسهال). استفاده از این شیاف در گروه سنی 2 ماه تا حدود 12 سال شایع است، البته همیشه زیر نظر پزشک و بر اساس وزن کودک تجویز می شود.

در نوزاد 2 ماهه، شیاف استامینوفن 125 میلی گرم ممکن است در شرایط خاص مانند تب خفیف یا بی قراری پس از تزریق واکسن هایی مانند پنج گانه، هپاتیت B یا روتاویروس و با تجویز پزشک مورد استفاده قرار گیرد. اگر نوزاد علائمی مانند افزایش دمای بدن بالای 38 درجه، گریه های مداوم، بی خوابی یا بی قراری شدید نشان دهد و نتواند داروی خوراکی مانند شربت استامینوفن را تحمل کند (مثلاً آن را بالا بیاورد)، پزشک ممکن است مصرف نصف شیاف (حدود 60 میلی گرم) را به عنوان جایگزین پیشنهاد دهد.

📏میزان و نحوه مصرف

دوز بر پایه وزن:

تقریباً هر 10 کیلوگرم وزن کودک یک عدد شیاف 125 میلی گرمی هر 4–6 ساعت
مثلاً کودک 20 کیلوگرمی: دو شیاف 125 هر 4 ساعت.

جدول دوز سنی/وزنی:

🎯 استفاده خاص بر اساس سن، وزن و شرایط پزشکی کودک

📌 سن:

• زیر 3 ماه: استفاده فقط تحت نظر پزشک مجاز است. کبد نوزاد هنوز بالغ نشده.
  
• 3 ماه به بالا: مصرف نسبتاً ایمن با رعایت دوز.
  
• بالای 12 سال: دوزهای بالغین قابل بررسی است (معمولاً 500 میلی گرم به بالا).

⚖️ وزن:

• دوز دارو بر اساس وزن تعیین می شود، نه سن صرف.
  

فرمول کلی:

10 تا 15 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن، هر 4 تا 6 ساعت.

حداکثر روزانه: 75 میلی گرم/کیلوگرم در 24 ساعت.

فواصل مصرف: معمولاً هر 4 ساعت، در صورت نیاز تا حداکثر 5 دوز در 24 ساعت
فراموشی نوبت: اگر نوبت گذشته را فراموش کردید، فوراً مصرف کنید مگر اینکه به زمان دوز بعدی نزدیک باشید؛ در این صورت ادامه طبق برنامه بعدی
قطع دارو: در صورت رفع تب قبل از اتمام دوره، حتماً با پزشک مشورت کرده و بدون دستور او ادامه ندهید

صدای سفید مخصوص خواب نوزاد

نحوه صحیح استفادهشیاف استامینوفن 125 میلی گرم

• دست ها را بشویید و ترجیحاً دستکش استفاده کنید.
  
• کودک را به پشت یا پهلو بخوابانید، پاها را کمی خم کنید.
  
• شیاف را با کمی روغن زیتون چرب کنید.
  
• با آرامش، به طور کامل وارد مقعد کنید.
  
• ران کودک را به مدت 30–60 ثانیه فشار دهید تا شیاف ثابت شود.
  
• بهتر است کودک چند دقیقه در همین حالت باقی بماند برای جذب بهتر.

زمان اثرگذاری و مدت ماندگار

حدود 10–30 دقیقه پس از مصرف، کاهش تب شروع می شود. اوج اثر بین 1 تا 4 ساعت است (معمولاً ذره ای دیرتر نسبت به خوراکی)
اگر کودک پس از حدود 30–60 دقیقه اجابت مزاج داشت، ممکن است دوز جذب نشده دفع شده باشد و نیاز به تکرار دوز باشد (مطابق نظر پزشک).

⚠️موارد احتیاط و عوارض جانبی

• استفاده خودسرانه بدون نظر پزشک ممنوع است، به ویژه در کودکان زیر 2 سال یا نارس.
• در صورت حساسیت (دانه پوستی، تورم، مشکل تنفس، بی حالی شدید) فوراً به پزشک مراجعه کنید.
• فقط یک شکل از استامینوفن (شیاف یا شربت یا قطره) در هر نوبت استفاده شود؛ تداخل انواع ممکن است به کبد فشار بیاورد.
• در صورت تب بیش از 3 روز یا عدم رفع آن، بلافاصله با پزشک تماس بگیرید.
• از نگهداری شیاف در مکان گرم (مانند دستشویی) خودداری کنید و شرایط ذخیره در دمای زیر 37 درجه یا یخچال رعایت شود.

تداخل دارویی شیاف با سایر داروهای حاوی استامینوفن (مثل شربت، قطره یا داروهای ترکیبی)

مهم ترین تداخل! مصرف همزمان چند فرم استامینوفن (مثلاً شیاف + شربت یا شیاف + داروی سرماخوردگی کودکان) می تواند باعث مسمومیت کبدی شود.

حداکثر دوز روزانه استامینوفن برای کودک

15 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن، در هر دوز؛
حداکثر 5 دوز در 24 ساعت.
مثال: کودک 10 کیلوگرمی = حداکثر 750 میلی گرم در روز.

داروهای ضدصرع یا القاکننده آنزیم های کبدی (مثل کاربامازپین، فنی توئین):

ممکن است تجزیه استامینوفن را در کبد تسریع کرده و اثر آن را کاهش دهند یا خطر سمیت کبد را افزایش دهند.

پاساژ کورش و شعبه سبزآبی

داروهای حاوی ایبوپروفن یا NSAIDs

مصرف همزمان با ایبوپروفن یا ژلوفن کودکان نیاز به احتیاط دارد؛ گاهی پزشک با فاصله 4 ساعته تجویز می کند، ولی همزمانی ممنوع است.

داروهای ضد انعقاد خون مثل وارفارین (در کودکان نادر ولی ممکن)

ممکن است اثر دارو را افزایش دهد و خطر خونریزی را بالا ببرد.

✅ نکته مهم:
همیشه پیش از مصرف همزمان داروها، ترکیبات آن ها را بخوانید. بسیاری از شربت های سرماخوردگی، ضدسرفه و ضدحساسیت حاوی استامینوفن هستند. اگر کودک قبلاً شیاف زده، تا 4-6 ساعت بعد هیچ نوع داروی دیگر حاوی استامینوفن نباید داده شود.

شیاف استامینوفن 125 میلی گرمی، روشی مؤثر و سریع برای کاهش تب و درد در کودکانی است که نمی توانند دارو خوراکی دریافت کنند. برای استفاده ایمن و مؤثر، این سه گام کلیدی را رعایت کنید:

• دوز مناسب وزن را هر 4 تا 6 ساعت تجویز کنید.
  
• نحوه مصرف صحیح را با دقت انجام دهید (روغن زیتون، فشار ران، چند دقیقه آرام بودن کودک).
  
• نظارت پزشکی دقیق در طول دوره درمان داشته باشید: تعداد دوز، ماندن تب، علائم حساسیت یا آسیب.
  

این روش، زمانی بهترین انتخاب است که زیر نظر پزشک انجام شود و همراه با مشاهده دقیق وضعیت کودک باشد.