ریزش مو در شیردهی
ریزش مو در شیردهی ناشی از کاهش هورمون‌ها، کمبود ویتامین‌ها و استرس است. تغذیه مناسب، مکمل‌ها و مراقبت مو به کاهش آن کمک می‌کند.
در دوران شیردهی، بسیاری از مادران دچار ریزش مو می شوند که معمولاً امری طبیعی و موقتی است. در ادامه به علل، مدت زمان، و راه های درمان و پیشگیری از آن می پردازیم:
🧬 علت ریزش مو در شیردهی
- تغییرات هورمونی: پس از زایمان، سطح استروژن کاهش می یابد که باعث ورود موها به فاز ریزش (تلوژن افلوویوم) می شود.
- استرس جسمی و روحی زایمان و شیردهی
- کمبود مواد مغذی: مانند آهن، زینک (روی)، ویتامین D، B12، بیوتین
- خواب ناکافی و خستگی مزمن
- تغذیه ناکافی در دوران شیردهی
علت اصلی ریزش مو در دوران شیردهی به ترکیبی از تغییرات هورمونی، فشارهای جسمی و روانی، و کمبود مواد مغذی بازمی گردد. پس از زایمان، سطح هورمون استروژن که در دوران بارداری بالا بوده، به طور ناگهانی کاهش می یابد و این تغییر باعث ورود موها به فاز استراحت و ریزش (تلوژن افلوویوم) می شود. همچنین استرس زایمان، مسئولیت های جدید مادرانه، و شیردهی مداوم می توانند فشار زیادی به بدن وارد کنند. از سوی دیگر، در این دوران نیاز بدن به مواد مغذی بیشتر می شود و کمبودهایی مانند آهن، زینک (روی)، ویتامین D، B12 و بیوتین می توانند فولیکول های مو را ضعیف کرده و موجب ریزش شوند. خواب ناکافی، خستگی مزمن و تغذیه نامناسب نیز از عوامل مهمی هستند که سلامت عمومی بدن و به ویژه رشد موها را تحت تأثیر قرار می دهند. این نوع ریزش معمولاً موقتی است و با مراقبت مناسب، قابل کنترل خواهد بود.
⏳ ریزش مو در شیردهی تا کی ادامه دارد؟
معمولاً از 3 تا 6 ماه پس از زایمان شروع شده و تا 12 ماهگی نوزاد ممکن است ادامه یابد.
در اغلب موارد، ریزش مو موقتی است و بعد از 6 تا 12 ماه، رشد طبیعی موها برمی گردد.
✅ چه کنیم ریزش مو در دوران شیردهی کم شود؟
- تغذیه سالم و متعادل: مصرف غذاهای غنی از پروتئین، آهن، زینک، و ویتامین ها
- مصرف مکمل های ضروری (در صورت تجویز پزشک)
- ماساژ پوست سر با روغن های طبیعی (مثل روغن نارگیل یا کرچک)
- استفاده از شامپوهای ملایم و بدون سولفات
- کاهش استرس و داشتن خواب کافی
- عدم استفاده بیش ازحد از سشوار و اتوی مو
💊 کمبود چه ویتامینی باعث ریزش مو در شیردهی می شود؟
- ویتامین D
- ویتامین B12
- بیوتین (ویتامین B7)
- آهن
- زینک (روی)
- اسید فولیک (B9)
در دوران شیردهی، بدن مادر نیاز بیشتری به ویتامین ها و مواد مغذی دارد و کمبود برخی از آن ها می تواند باعث ریزش مو شود. ویتامین D نقش مهمی در رشد فولیکول های مو دارد و کمبود آن با نازک شدن و ریزش مو مرتبط است. ویتامین B12 به تولید گلبول های قرمز و خون رسانی به پوست سر کمک می کند و کمبود آن می تواند رشد مو را مختل کند. بیوتین (B7) یکی از مهم ترین ویتامین ها برای سلامت پوست، مو و ناخن است و کاهش سطح آن با ریزش شدید مو همراه است. آهن برای اکسیژن رسانی به فولیکول های مو ضروری است و کم خونی ناشی از فقر آهن یکی از شایع ترین دلایل ریزش مو در زنان شیرده است. زینک (روی) نیز در بازسازی بافت ها و رشد مو مؤثر است و کمبود آن باعث شکنندگی و ریزش مو می شود. همچنین اسید فولیک (B9) با کمک به تقسیم سلولی و تولید سلول های جدید، نقش مهمی در حفظ سلامت مو دارد. بررسی سطح این ویتامین ها و مکمل یاری با نظر پزشک می تواند به کاهش ریزش مو کمک کند.
🧴 ویتامین برای ریزش مو در شیردهی
مکمل های زیر با مشورت پزشک قابل استفاده هستند:
- مولتی ویتامین مخصوص دوران شیردهی
- بیوتین
- ویتامین D3
- آهن (در صورت کم خونی)
- زینک
برای مقابله با ریزش مو در دوران شیردهی، مصرف برخی مکمل ها با نظر پزشک می تواند بسیار مفید باشد. مولتی ویتامین مخصوص دوران شیردهی معمولاً ترکیبی از ویتامین ها و مواد معدنی ضروری مانند آهن، زینک، کلسیم، و ویتامین های گروه B است که نیازهای تغذیه ای مادر را تأمین می کند. بیوتین (ویتامین B7) یکی از مؤثرترین ویتامین ها برای تقویت ریشه مو و کاهش ریزش است. ویتامین D3 با تقویت سیستم ایمنی و تحریک رشد فولیکول های مو به سلامت پوست و مو کمک می کند. در مواردی که مادر دچار کم خونی باشد، استفاده از آهن برای بهبود اکسیژن رسانی به فولیکول های مو ضروری است. همچنین زینک (روی) نقش مهمی در بازسازی سلولی و تنظیم فعالیت غدد چربی پوست سر دارد و کمبود آن می تواند ریزش مو را تشدید کند. مصرف این مکمل ها باید تحت نظر پزشک باشد تا با شیردهی تداخل نداشته و دوز مناسبی انتخاب شود.
مشاهده و خرید لباس نوزادی دخترانه
💊 قرص برای ریزش مو در شیردهی
با تجویز پزشک ممکن است از این موارد استفاده شود:
- Ferrous Sulfate (آهن)
- Biotin
- Prenatal/Postnatal Vitamins
- Zinc Supplements
توجه: مصرف هر نوع مکمل یا دارو باید زیر نظر پزشک انجام شود تا با شیردهی تداخل نداشته باشد.
🌿 درمان ریزش مو در شیردهی در طب سنتی
روغن مالی پوست سر با روغن های:
- روغن سیاه دانه
- روغن زرده تخم مرغ
- روغن رزماری
- دمنوش های مقوی خون و آرامش بخش مثل:
- دمنوش گل گاوزبان (با احتیاط)
- دمنوش آویشن یا بابونه
- مصرف شربت شیره انگور یا خرما
- مصرف حریره بادام
- پرهیز از غذاهای سوداوی (مثل: بادمجان، عدس زیاد، گوشت مانده)
در طب سنتی، ریزش مو در دوران شیردهی معمولاً به ضعف عمومی بدن، کاهش خون، یا افزایش سودا نسبت داده می شود. برای تقویت ریشه موها و کاهش ریزش، روغن مالی پوست سر با روغن های طبیعی مانند روغن سیاه دانه (برای تقویت گردش خون)، روغن زرده تخم مرغ (مغذی و نرم کننده مو) و روغن رزماری (تحریک کننده رشد مو) توصیه می شود. همچنین استفاده از دمنوش های مقوی خون و آرام بخش مانند گل گاوزبان (با احتیاط و در حد کم)، بابونه یا آویشن می تواند به کاهش استرس و بهبود کیفیت خواب مادر کمک کند که به طور غیرمستقیم در کاهش ریزش مو مؤثر است. مصرف خوراکی هایی مانند شربت شیره انگور یا خرما برای تقویت بنیه و حریره بادام برای تغذیه بدن و بهبود عملکرد مغز و اعصاب مفید است. همچنین طب سنتی بر پرهیز از غذاهای سوداوی (مثل بادمجان، عدس زیاد، گوشت مانده یا فریزری) تأکید دارد؛ زیرا این نوع غذاها می توانند باعث افزایش خشکی و کاهش رطوبت طبیعی بدن شده و ریزش مو را تشدید کنند. در مجموع، رویکرد طب سنتی بر تغذیه مقوی، آرام سازی اعصاب و پاک سازی مزاج متمرکز است.
⚠️ مشاوره با طبیب سنتی واجد صلاحیت توصیه می شود، به ویژه در دوران شیردهی.
مشاهده و خرید لباس نوزادی پسرانه
مراقبت در خشک کردن مو
خشک کردن موها با سشوار یا استفاده مکرر از اتوی مو می تواند به موها آسیب وارد کند، به ویژه اگر این ابزارها در دمای بالا و بدون محافظ حرارتی استفاده شوند. حرارت مستقیم باعث تبخیر رطوبت طبیعی مو می شود که در نتیجه ی آن، موها خشک، شکننده و مستعد موخوره می شوند. همچنین گرمای زیاد می تواند ساختار پروتئینی ساقه مو (کراتین) را تخریب کرده و باعث کدر شدن و نازک شدن مو شود. در درازمدت، استفاده بی رویه از حرارت ممکن است منجر به ریزش مو و تضعیف فولیکول ها شود.
صدای سفید مخصوص خواب نوزاد
برای اینکه موها کمتر آسیب ببینند، بهتر است از سشوار با حرارت ملایم و با فاصله حداقل 20 سانتی متر از مو استفاده شود. قبل از سشوار یا اتو کردن، استفاده از اسپری محافظ حرارتی (heat protectant) بسیار مهم است. همچنین اجازه دهید موها ابتدا تا حدودی به صورت طبیعی خشک شوند و فقط برای فرم دادن، از حرارت استفاده کنید. استفاده محدود و هوشمندانه از این ابزارها، همراه با مراقبت و تغذیه مناسب مو، می تواند آسیب را به حداقل برساند.
